In de hoofdstad Tirana is de laatste aflevering opgenomen van Wie is de Mol in Albanië. 1 op de 3 Albanezen woont in deze ‘urban hub’. Er zijn veel goede voorzieningen waaronder grote shoppingcentra en veel winkels. In Tirana is relatief veel rijkdom en zijn veel voorzieningen, maar is alles ook duurder. De hoofdstad is ook het achtergrondtoneel van de drie proeven van het TV programma ‘Wie is de Mol’.
Betonnen champignons
De hoofdstad zijn vele ‘communistische flats’, moderne hoogbouw en af en toe vind je nog een authentiek gebouw. Onder andere de luxe villa van de voormalig dictator Enver Hoxha. Hij woonde daar met zijn vrouw en 2 kinderen. Enver Hoxha leidde Albanië met harde hand tussen 1944 en 1985. In zijn villa werd de opdracht ‘Alarmerend’ gespeeld. Hij was het zelf ook die ‘alarm’ sloeg voor de vijandelijkheden van buitenaf. Daarom liet hij ongeveer 173.000 bunkers bouwen op allerlei strategische plekken door heel Albanië. Ze worden ook wel ‘betonnen champignons’ genoemd. Een van de eerste bunkers liet hij testen door het gezin van de architect in een bunker op te sluiten en deze te onderwerpen aan heftige beschietingen. Ze overleefden ‘de aanval’, maar waren wel voor het leven getraumatiseerd.
Bezoek Bunkart
Naast zijn mooi ingerichte retro-woning liet hij voor zichzelf en zijn militaire staf een gigantische vijf verdiepingen tellende ondergrondse anti-nucleaire bunker bouwen in drie jaar tijd (1975 – 1978). Nu heet het Bunkart 1 en is te bezoeken, net als Bunkart 2. Het geeft je een impressie van het communistische regime van die tijd. Beide bunkers zijn zeker een bezoek waard als je in Tirana bent.
Dalende koopkracht
In de opdracht ‘Alarmerend’ moeten deelnemers Molgeld mee naar buiten nemen uit de Vila voor de pot. Ze mogen niet gesnapt worden door een bewaker. Het echte Albanese geld, de Albanese lek, is al jaren aan het dalen qua waarde. De wisselkoers van 1 euro is nu rond de 120 Albanese lek. 6 jaar geleden was dat nog 140 lek. Dat betekent minder koopkracht en dat het lastiger is om rond te komen, met name voor de 100.000+ mensen die leven van ongeveer 1 euro per dag.
Raki
In de grote winkel Big Market moeten de deelnemers uit de verduisterde winkel boodschappen halen, zonder te worden neergeschoten door de laserguns van surveillerende bewakers. Big Market is een en is een supermarktketen met een uitgebreid aanbod met 37 vestigingen in Albanië. Op de boodschappenlijst van de supermarkt staat ook ‘Raki’. De sterke drank heeft een alcoholpercentage van ongeveer 45% en wordt in vele huizen gebrouwen van de opbrengst van de eigen druivenoogst. De huisgestookte raki is overal te verkrijgen en wordt ook als gastvrije geste aangeboden. Exacte cijfers heb ik niet kunnen vinden over alcoholisme onder de Albanese bevolking, maar met name veel mannen drinken overmatig cq dagelijks om hun zorgen (voor de dag van morgen) te vergeten en even vrolijk te zijn. Maar daarna komt de kater, waardoor veel huisgenoten de last van alcohol met zich mee moeten dragen.
Op naar de ontknoping
We zijn aangekomen bij de finale van Wie is de Mol van het seizoen in Albanië. Als we het geld volgen en volgens mijn persoonlijke mening is Fresia de Mol. Misschien heb ik last van kokervisie, maar de finale is zaterdag 5 maart 2022 in ‘de Rode Hoed’ in Amsterdam. Voor het eerst sinds corona uitbrak zal er weer publiek aanwezig zijn bij de finale. Kijk zaterdag NPO1 > 20:30.
Het bekende TV programma ‘Wie is de mol?’ vindt in 2022 plaats in Albanië. Het land wat Hoop voor Albanië door en door kent vanwege de hulpverleningsprojecten die startten in 1991, na de val van het communisme. Na elke afleveringen verschijnt er een review waarbij wij als stichting vertellen over de ervaring met de hulpverlening aan de Albanese bevolking. Bureau Jairo schrijft deze artikelen. Hij woonde 3,5 jaar als zendeling / ontwikkelingswerker in Korce en Shkodër en werkte samen met stichting Hoop voor Albanië. Foto’s: Pixabay, Freepik en Unsplash en eigen beheer.