De titel van de Wie is de Mol aflevering is ‘nietszeggend’. De derde review op deze WIDM is echter ‘alleszeggend’, het tegenovergestelde. Na Shkodër vertrekt de TV-crew met de deelnemers naar de stad Lehze. Een stad vlak bij de Adriatische zee, met ook een mooi kasteel en een kerk die stichting Hoop voor Albanië heeft gebouwd, zo’n vier jaar geleden. We vertellen graag meer over de ondersteuning van Hoop voor Albanië aan kerken en over de kerk in Kombinat die al twee jaar ‘dakloos’ is.
Shkodër fietsstad
Fiets die aan de muur hangt – Videostill WIDM
Maar eerst hebben we het over fietsen in Albanië. Tijdens de aflevering waren er veel stillevens van opgehangen fietsen te zien. Omdat het kustgebied in een laagvlakte ligt kun je goed fietsen, ook in Shkodër, wat door de bevolking veel wordt gedaan. Om naar de katapult-locatie te komen fiets je langs het meer van Shkodër. Daar is apart fietspad aangelegd over de oude brug over de Buna. Je kunt heerlijk zwemmen en het geeft prima verkoeling in de zomer. Als je in de stad fietst moet je rekening houden met het autoverkeer. Portieren kunnen openzwaaien, straatje keren is heel gewoon en er kan zomaar iemand oversteken zonder te kijken. Als je een fiets huurt, zorg dan dat je ook een goede bel hebt.
Urbexen
Teams werden in een paar seconden geformeerd in de voormalige kabelfabriek.
De oude kabelfabriek was een prachtige locatie voor een typisch Wie is de Mol lasergame-spel. Een van de vaste elementen in het programma. Maar Albanië is ook een mooie plek om te ‘urbexen’. Wat? Urbexen, een werkwoord wat voortkomt van de term ‘Urban Exploring’. Daarbij bezoek je verlaten locaties, je neemt niets mee en probeert het oude vast te leggen met je camera. Check de Youtube-aflevering van een oude communistische ondergrondse wapenfabriek. Of het onderzeeboot-platform, vlak bij het ballonnenprikstrand. Wil je urbexen, dan is Albanië een goed land ervoor, maar zorg dat je goed bent voorbereid en ga niet alleen.
Het nieuwe kerkgebouw in Lehze
De kerk in Lehze
In de stad Lehze, waar de deelnemers van Wie is de Mol zijn en de test doen is ook het kerkgebouw van de plaatselijke gemeente. Hoop voor Albanië speelde een grote rol bij de realisatie van het nieuwe kerkgebouw. In 2017 sprak het bestuur van Hoop voor Albanië met de Albanese voorganger Edmond Palucaj. Hij had een verzoek of hij geholpen kon worden met zijn ‘krappe’ kerkgebouw. Zo’n honderd mensen bezochten de zondagse diensten. Het is hechte gemeente met een actieve diaconie, gebedssamenkomsten, Bijbelstudies en kinder- en tienerwerk organiseert.
Staan tijdens de proef / kerkdienst
Toen we destijds deze bloeiende gemeente bezochten als bestuur, waren we onder indruk van de efficiënte manier van werken en de persoonlijke inzet van de leden. De kerk was een woonhuis, maar werd rond 2007 verbouwd naar een kerkzaal met 75 zitplaatsen. Toch moesten er veel mensen staan tijdens de kerkdienst. Eigenlijk het omgekeerde van de proef in de Mausuleum van Skanderbeg. Daarbij stonden er drie mensen in een grote ruimte met een zak zand.
Verbouwen wordt slopen en herbouwen
Eerder was besloten om het gebouw te verbouwen, maar na rekenwerk, overleggen, gebed en voortschrijdend inzicht besloten we dat het beter was om het woonhuis te slopen en een compleet nieuw kerk te bouwen. De begroting van €110.000 werd in Nederland door fondsenwerving bij elkaar gebracht, terwijl in Albanië vergunningen werden aangevraagd. Allebei liepen wat vertraging op, maar in september 2018 begon de verbouwing en na 13 maanden werd het kerkgebouw feestelijk geopend op 5 oktober 2019.
Restanten van de gesloopte kerk in Kombinat
Kerken helpen
Stichting Hoop voor Albanië gelooft in de kracht van lokale kerken die uitreiken naar hun omgeving. Soms is daarbij een goed gebouw een must. Zo heeft de stichting onder andere kerkgebouwen opgeknapt, gerenoveerd of gerealiseerd onder andere in Lehze, Musqeta, Burrel, Vresthas en Peqin. Soms is het een schottenkeet / prefab-gebouw die we in Nederland demonteren en dan later ergens opbouwen. Daarbij gaan we altijd in gesprek en kijken realistisch wat de mogelijkheden zijn. We werken met Luli, onze Albanese aannemer, waarmee we al 25 jaar prettig samenwerken.
‘Dakloze’ kerk in Kombinat
Momenteel staat er een schottenkeet uit Delfzijl klaar voor transport naar Albanië en is opgeslagen in Joure. De schottenkeet is bedoeld voor de kerk in Kombinat, (een dorpje ten zuid-westen van Tirana) een gemeente die door de aardbevingen in 2019 deels instortte, ‘onbewoonbaar werd verklaard’ en later is gesloopt. Vlak na de aardbeving hielden ze hele ‘eenvoudige’ openlucht kerkdiensten en al spoedig konden ze een duur gebouw huren voor de samenkomsten. In de maanden na de aardbeving is er nagedacht met een Nederlandse zendeling over de voorkeur voor een nieuw eigen gebouw wat dienst kan doen als multifunctioneel centrum.
Bid mee voor een doorbraak
Inmiddels zijn we twee jaar verder. Er was zicht op een stuk land wat uiteindelijk toch niet doorging. De voorganger Ergest kreeg een droom van een gebouw met een stuk land in Kombinat. De kerk heeft zelf een deel van hun begroting opzij gezet en acties gehouden voor het nieuwe gebouw. Peter Brugman van Hoop voor Albanië verwoordt het als volgt: “Aan de ene kant merken we dat we echt door God op de proef worden gesteld en dat er weerstand is om de kerk te realiseren. Aan de andere kant is er de droom van de voorganger, de kerkleden die zo graag willen en de schottenkeet die klaar staat. De deadline die we onszelf hebben gegeven, komt rap dichterbij, ook omdat er een team (werkgroep Ep & Vloet) klaar staat om in het voorjaar het gebouw op te bouwen. We moeten de grond nog bouwklaar maken, egaliseren, fundament leggen en leidingen leggen voordat het gebouw wordt gerealiseerd. We doen wat we kunnen, maar bid vanuit Nederland alsjeblieft mee voor een doorbraak in dit project.”
- Dank voor de voorspoedige afbraak van de schottenkeet en opslag in Joure.
- Bid voor een nieuwe plek waar het kerkgebouw kan staan.
- Bid voor de voorganger Ergest en zijn gezin. Bid voor hoop, positiviteit, doorzettingsvermogen en voor nieuwe ontwikkelingen.
- Bid voor Gods leiding in het ‘alleszeggende project’ wat verschil wil maken met het gebouw.
Het bekende TV programma ‘Wie is de mol?’ vindt in 2022 plaats in Albanië. Het land wat Hoop voor Albanië door en door kent vanwege de hulpverleningsprojecten die startten in 1991, na de val van het communisme. Na elke afleveringen verschijnt er een review waarbij wij als stichting vertellen over de ervaring met de hulpverlening aan de Albanese bevolking. Bureau Jairo schrijft deze artikelen. Hij woonde 3,5 jaar als zendeling / ontwikkelingswerker in Korce en Shkodër en werkte samen met stichting Hoop voor Albanië. Foto’s: videostills uitzending en eigen foto’s.
